17 Νοέμβρη 1973 - Πολυτεχνείο.

Αθηνα 1973,Πολυτεχνειο.

Όλα ξεκίνησαν αρχές Νοέμβρη του 1973 όπου το μνημόσυνο για τον Γεώργιο Παπανδρέου μετατρέπεται σε μεγάλη διαδήλωση ενάντια στη δικτατορια,που λήγει με επεισόδια και συλλήψεις.
Στις 14 Νοέμβρη οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο προχωρούν σε κατάληψη. Ανάμεσά τους υπάρχουν πολλοί φοιτητές της Νομικής (είχε προηγηθεί η κατάληψή της τον Φεβρουάριο), εργάτες αλλά και απλοί πολίτες. Ο Νίκος Ξυλούρης δεν έχασε την ευκαιρία να μπει στο, υπό κατάληψη Πολυτεχνείο, για να δώσει κουράγιο και να εμψυχώσει τους φοιτητές. Η αστυνομία έχει έντονη παρουσία, αλλά όλο και περισσότεροι πολίτες μπαίνουν στο Πολυτεχνείο και στέκονται δίπλα στους φοιτητές.
Τα συνθήματα που ακούγονται και γράφονται σε πανό στο Πολυτεχνείο δεν είχαν πια σαν αντικείμενο μόνο την Παιδεία αλλά στρέφονται κατά
του καθεστώτος: "Παπαδόπουλε φασίστα, παρ' τη Δέσποινα την πλύστρα, πάρ' τη Δέσποινα κι εμπρός, δεν σε θέλει ο λαός", "Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία", "Λαέ σπάσε τις αλυσίδες", "Έξω οι ΗΠΑ", "Κάτω η Χούντα", "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", "Σήμερα πεθαίνει ο Φασισμός", "Εδώ θα γίνει Ταϊλάνδη" (αναφορά στην φοιτητική εξέγερση που ξεκίνησε τον Ιούλη του 1973 στην Ταϊλάνδη και συντέλεσε στον τερματισμό σαραντάχρονης στρατιωτικής δικτατορία τον Οκτώβρη του 1973).
Οι φοιτητές συναρμολογούν έναν ραδιοφωνικό πομπό και σύντομα δέχονται βοήθεια ραδιο-πειρατών ώστε το σήμα να φτάνει σε όλη την Αθήνα με αντιδικτατορικά συνθήματα και κάλεσμα στον αγώνα: «Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο! Σας μιλά ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Κάτω η χούντα, κάτω ο Παπαδόπουλος, έξω οι Αμερικάνοι, κάτω ο φασισμός, η χούντα θα πέσει από το λαό. Λαέ, κατέβα στο πεζοδρόμιο, έλα να μας συμπαρασταθείς, τη λευτεριά σου για να δεις. Ο αγώνας είναι παλλαϊκός, αντιδικτατορικός, αντιχουντικός, αγώνας! Αυτόν τον αγώνα μόνο εσύ μπορείς να τον κάνεις. Η Ελλάδα κυβερνάται από ξένα συμφέροντα! Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος προσπαθεί τώρα να καλυφθεί πίσω από μια μάσκα δημοκρατίας με την ψευτο-κυβέρνηση Μαρκεζίνη και τις ψευτο-εκλογές που προκηρύσσει». Είναι 15 Νοέμβρη 1973, ημέρα Πέμπτη, και φοιτητές προχωρούν σε καταλήψεις πανεπιστημιακών κτιρίων στην Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα.
Την Παρασκευή 16 Νοέμβρη συγκεντρωνεται πλήθος κόσμου γύρω από το Πολυτεχνείο και αυξάνεται διαρκώς. Αργά το απόγευμα ο Παπαδόπουλος δίνει εντολή στην αστυνομία να δράσει. Πέφτουν δακρυγόνα και πραγματοποιούνται επιχειρήσεις καταστολής.
Οικοδόμοι και εργάτες τα βάζουν με τους αστυνομικούς κρατώντας καδρόνια ή ό,τι βρουν σε οικοδομές, ανατρέπουν μεγάλα οχήματα και στήνουν οδοφράγματα στους γύρω δρόμους.
Τα μεσάνυχτα προς τις 17 Νοέμβρη τανκς κυκλοφορούν στους δρόμους της Αθήνας. Γερανοφόρα οχήματα απομακρύνουν τα εμπόδια και διαλύουν τα μπλόκα που είχε στήσει ο κόσμος. Τα μεγάφωνα και ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου απευθύνουν απεγνωσμένες εκκλήσεις: «Αδέλφια μας στρατιώτες! Αδέλφια μας στρατιώτες! Πώς είναι δυνατόν να πυροβολήσετε τ’ αδέρφια σας; Πώς είναι δυνατόν να χυθεί ελληνικό αίμα; Αφού όλοι πιστεύουμε στη λευτεριά! Εγώ πρώτος αρχίζω τον Εθνικό Ύμνο, το αιώνιο σύμβολο της ελευθερίας: “Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή, σε γνωρίζω από την όψη που με βία μετράει τη γη. Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε λευτεριά!” … Ελληνικέ λαέ, πρέπει να μάθεις! Πρέπει να μάθεις ότι αυτή τη στιγμή αγωνίζονται τα παιδιά σου! Όλος ο ελληνικός λαός, και προπαντός ο λαός της Αθήνας, βρίσκεται στους δρόμους, μπροστά στα τανκς! Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο!»

Το συντονιστικό των φοιτητών ζητάει διαπραγματεύσεις,αλλά η κυβέρνηση ετοιμάζει επίδειξη δύναμης για παραδειγματισμό των αντιφρονούντων. Τα τανκς και ο στρατός αποκλείουν το Πολυτεχνείο. Στις τρεις το πρωί, ξημέρωμα Σαββάτου 17 Νοέμβρη του 1973, δίνεται εντολή και το τανκς γκρεμίζει την είσοδο του Πολυτεχνείου ισοπεδώνοντας ότι εμπόδιο είχαν στήσει οι φοιτητές. Στρατιώτες, αστυνομικοί, μυστικοί αστυνομικοί εισβάλουν στο Πολυτεχνείο.
Χιλιάδες άνθρωποι συνελλήφθησαν, μα το μήνυμα είχε περάσει, οι μέρες του καθεστώτος ήταν μετρημένες. Πολλοί περισσότεροι φοιτητές και πολίτες το έσκασαν με όποιο τρόπο μπορούσαν, χαθήκαν στα στενά και αναζήτησαν καταφύγιο σε γνωστούς τους.

Η 17η Νοεμβρίου 1973 ήταν το σημείο καμπής της δικτατορίας του '67. Μολονότι δεν μπορούμε να πούμε ότι οι φοιτητές έριξαν την δικτατορία, η έντονη και επίμονη αντίδραση, η διαφορετική φωνή που ακούστηκε μέσα από το Πολυτεχνείο, και νωρίτερα μέσα από την κατάληψη της Νομικής, ταρακούνησε την Χούντα στα σαθρά της θεμέλια.

Η επέτειος της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, κάθε χρονιά στις 17 Νοέμβρη, για κάποιους είναι σχολική εορτή, για ορισμένους ευκαιρία για κομματικές δηλώσεις, μα όπως κι αν έχει όλοι πρέπει να θυμόμαστε αυτη την σημαντικη ήμερα ως ιστορικό γεγονός.